Checklist aanpak discriminatie in sociaal werk
9 december 2024Cliënten die discriminerende opmerkingen maken, een collega van kleur die steeds wordt overgeslagen bij promotie. Sociaal werkers komen het regelmatig tegen in hun werk: discriminatie. Hoe ga je daarmee om? Wat kun je ertegen doen? Een nieuwe checklist van Movisie biedt handvatten.
Maar liefst 71 procent van de sociaal werkers komt discriminatie tegen in hun werk, en bijna de helft van alle sociaal werkers is zelf gediscrimineerd. Uit Movisies Kennissynthese uitsluiting in de sociale basis blijkt dat organisaties dit wel eens gedogen of zelfs faciliteren. Als dit voorkomt en blijft voortbestaan, kan uiteindelijk institutioneel discriminatie ontstaan. Reden genoeg om discriminatie vrijwilligersclubs, jongerenwerk, burgerinitiativen en sociaal werk snel te herkennen en aan te pakken.
Dat begint met goed te onderscheiden waar je mee te maken hebt want discriminatie komt op verschillende niveaus voor. Gaat het om discriminatie vanuit een cliënt gericht op de professional en/of tussen cliënten onderling? Of gaat het om discriminatie vanuit een professional gericht op de cliënt en/of tussen professionals onderling? Of is er zelfs sprake van institutioneel racisme?
Een lastig gesprek
Voor deze verschillende vormen van discriminatie zijn verschillende interventies mogelijk. De checklist omschrijft kort wat de interventie is en hoe deze werkt. Per interventie kun je aanvinken of deze in jouw organisatie aanwezig is. Hoe meer interventies er zijn, hoe beter je organisatie inzet op het tegengaan van discriminatie.
Anila Bytyçi en Mellouki Cadat-Lampe ontwikkelden de checklist voor het project ‘Grip op polariserend en grensoverschrijdend gedrag’. Cadat-Lampe vertelt: ‘Bij Movisie merken we dat er onder sociaal werkers een zekere handelingsverlegenheid bestaat als het gaat om discriminatie. 
Ze willen wel ingrijpen, maar vinden het lastig om het gesprek erover te beginnen. Daar willen wij ze bij helpen. Deze checklist is een praktische tool die hen concrete handvatten biedt om discriminatie bespreekbaar te maken en aan te pakken.’ Bytyçi vult aan: ‘Vanuit Movisie delen we graag kennis over hoe we discriminatie kunnen aanpakken en wat daarbij het beste werkt. Om de checklist te verbeteren hebben wij ook sociaal werkers gevraagd naar feedback en wat zij nodig hebben om discriminatie aan te pakken binnen de eigen organisatie. We hopen op deze manier professionals duidelijke handvatten te bieden.’
