Recent verscheen een onderzoek van De Groene Amsterdammer: de online haat tegen LHBTQIA+’ers is in de afgelopen 10 jaar toegenomen. Voornamelijk online geweld gericht aan trans personen is sterk gestegen. Het afgelopen jaar groeide het aantal anti-trans opmerkingen zelfs met 67%. Wat zijn mogelijke consequenties van deze toename van online haat voor LHBTQIA+’ers?

Oorzaken van de toegenomen online discriminatie

De toegenomen online discriminatie, of haat, tegen LHBTQIA+’ers kan meerdere oorzaken hebben: polarisatie in de maatschappij waarbij groepen met verschillende meningen steeds meer tegenover elkaar staan of de toegenomen online haat in het algemeen. Een eenduidig antwoord is er niet. Grootschalige onderzoeken die de oorzaken onder de loep nemen zijn nodig. Wat wel duidelijk is: de gevolgen zijn groot.

Geïnternaliseerde haat

Een groot deel van het leven van jonge mensen speelt zich tegenwoordig online af. Het is schadelijk dat haat wordt gedeeld op uiteenlopende sociale media platforms: als twijfelende of zoekende jongere kan het lezen van haat erg pijnlijk zijn. Het is onvermijdelijk om dagelijks geconfronteerd te worden met de haatcomments. Deze online haat kan geïnternaliseerd raken, waardoor je negatiever gaat denken over je eigen seksualiteit of genderidentiteit. Dit maakt het vervolgens bijvoorbeeld moeilijker om ‘uit de kast te komen’ of om jezelf te durven uiten.

Meer haat op straat

Je denkt misschien dat online haat minder erg is dan offline haat. Helaas kan online haat ook leiden tot haat of zelfs geweld op straat. Een onderzoek van EenVandaag bevestigt dat: steeds meer LHBTQIA+’ers voelen zich onveilig op straat. LHBTQIA+’ers voelen zich bijvoorbeeld niet op hun gemak als zij hand in hand lopen met hun partner over straat: ’’slechts’’ 32% van de LHBTQIA+’ers heeft het gevoel veilig hand in hand te kunnen lopen vergeleken met 72% van de hetero’s. Zeer uiteenlopende cijfers dus. Daarnaast zijn er veel voorbeelden van (fysieke) aanvallen richting personen uit de LHBTQIA+-gemeenschap. Rikkie Kollé, de eerste trans vrouw die de titel Miss Nederland ontving, werd ernstig bedreigd. In dezelfde week werd drag queen Envy Peru op straat bedreigd en fysiek mishandeld. Het sentiment in de online wereld heeft dus mogelijk invloed op de offline dagelijkse realiteit.

Vertraging invoering transgenderwet

Ook op grotere schaal, in de politiek, heeft de online haat impact. In september 2022 werd er gediscussieerd over het invoeren van de nieuwe transgenderwet. Met behulp van de nieuwe transgenderwet zou onder andere een geslachtsverandering mogelijk worden gemaakt zonder dat er een deskundigenverklaring aan te pas hoeft te komen. Online ontstond er vanuit verschillende hoeken van de samenleving veel weerstand tegen deze nieuwe aanpassingen. De kritiek heeft tot gevolg gehad dat het CDA en de VVD twijfels kregen en de stemming over de transgenderwet werd uitgesteld. De invoering zal in ieder geval uitgesteld worden totdat er een nieuw kabinet is. Hierdoor krijgen trans personen nog steeds te maken met eindeloze wachtlijsten.

Wat nu?

De online haat op social media heeft dus ingrijpende gevolgen. Een aantal accounts op social media is actief bezig met het verwijderen van haatreacties, in tegenstelling tot veel social media platforms: de meeste platforms hebben nog geen werkende aanpak ontwikkeld om haatcomments te verwijderen. Het wordt tijd dat social media platforms actie ondernemen om de toename van LHBTQIA+-haat terug te dringen. En ook offline kan er genoeg gedaan worden. Zo zouden scholen zich kunnen inzetten om bepaalde normen en waarden over te brengen op jongeren omtrent social media gebruik. Vorig jaar verscheen een rapport van KIS met tips voor diverse organisaties om online discriminatie preventief aan te pakken. Veel verschillende organisaties houden zich bezig met de toename van online discriminatie. Daarnaast ontwikkelde Movisie een e-learning naar aanleiding van het project #DatMeenJeNiet, die docenten en jongerenwerkers kunnen gebruiken om meer kennis te vergaren over online discriminatie én bovenal om te weten te komen hoe online discriminatie aangepakt kan worden.

Ten slotte kan je zelf ook wat doen als omstander bij het zien van online discriminatie. Movisie publiceerde een artikel met negen tips die je als omstander kan gebruiken om online discriminatie tegen te gaan. Zo worden er bijvoorbeeld tips gegeven over hoe je het gesprek op een effectieve manier aan kan gaan als je ziet dat een vriend, collega of familielid online haat verspreidt. Kortom, er zijn talloze manieren waarop jij ook kan bijdragen aan een veilige omgeving voor iedereen; online én offline.

Bron: Expreszo, 12 januari 2024