Aanzienlijk meer vertrouwenspersonen en integriteitsonderzoeken
24 april 2023Sinds de verhalen naar buiten kwamen over The Voice en DWDD is de vraag naar vertrouwenspersonen aanzienlijk gestegen. Ook het aantal organisaties dat een integriteitsonderzoek laat uitvoeren is flink gegroeid. "Mensen beseffen: wat ik meemaak is óók niet oké."
Het begon januari 2022 met een uitzending van programma BOOS!, waarin de misstanden bij talentenjacht The Voice werden aangekaart. Sindsdien blijven er verhalen over onveilige werkomstandigheden naar buiten komen. Ajax, politieke partijen als Volt, D66 en de PvdA, oud-Kamervoorzitter Khadija Arib, uitgeverij Prometheus, tv-programma DWDD, NOS Sport: ze haalden allemaal het nieuws vanwege een onveilige werksfeer.
Achter de oren krabben
Deze week nog kwamen de werkomstandigheden in de Tweede Kamer opnieuw aan bod: bijna de helft van de ondervraagden zegt last te hebben van grensoverschrijdend gedrag, bleek uit onderzoek door Universiteit Utrecht.
De stroom aan dergelijke berichtgeving zorgt dat veel organisaties zichzelf eens achter de oren krabben; hoe is het bij ons eigenlijk gesteld met de werksfeer? "We zien een enorme toename bij de basisopleiding vertrouwenspersonen", zegt Gerda Arends, bestuurslid van de Landelijke Vereniging voor Vertrouwenspersonen (LVV). "Het gaat dan bijvoorbeeld om mensen die door hun werkgever al zijn aangesteld als vertrouwenspersoon, maar nooit een degelijke opleiding hebben gehad."
In twee jaar tijd is het ledenaantal van de LVV gestegen van 1750 naar 2500 leden. "Er komt nu veel meer af op vertrouwenspersonen, dus dan is het fijn om zelf terecht te kunnen bij de beroepsvereniging", verklaart Arends. Leden hebben onder meer vragen over wanneer hun meldplicht geldt, of wat te doen als de directie niets met hun bevindingen doet.
Bewustzijn
Ook ArboNed, gespecialiseerd in het voorkomen van verzuim, ziet een grote toename sinds de mediaberichten over grensoverschrijdend gedrag. "We merken dat er steeds meer bewustzijn is bij klanten als het gaat over psychosociale arbeidsbelasting en het thema ongewenste omgangsvormen", aldus een woordvoerder.
"Het aantal klanten dat via ons een vertrouwenspersoon inhuurt is in 2022 meer dan verdubbeld ten opzichte van 2021." Met het oog op de concurrentie wil ArboNed geen exacte aantallen noemen.
82 procent meer meldingen
Gimd is een van de grootste bedrijven als het gaat om de (psycho-sociale) gezondheid van personeel. Vorig jaar meldden zich 940 werkgevers bij de vertrouwenspersonen van Gimd, een toename van 25 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Het aantal medewerkers dat zich meldde, groeide al helemaal hard, namelijk met 82 procent (2628 melders).
Gimd levert niet alleen vertrouwenspersonen aan organisaties, maar voert ook zogeheten cultuuronderzoeken uit naar de werksfeer. "Dan gaat het ook over forse zaken, maar ik mag niet noemen welke zaken wij precies hebben gedaan vanwege onze vertrouwensrelatie met de klant", aldus commercieel directeur Monique van Dongen - van Litsenburg.
Verharding
Uit de gegevens van Gimd blijkt dat onder andere dat het aantal meldingen met betrekking tot geweld en agressie is toegenomen, van 15 procent in 2021 naar 35 procent in 2022. "Je ziet een stuk verharding in de ernst van de problematiek", zegt Van Dongen - van Litsenburg. Ze ziet een verklaring in de grote media-aandacht voor onveilige werkculturen. "Mensen liepen misschien al jaren ergens mee rond, maar beseffen door dergelijke berichten beter: wat ik meemaak is óók niet oké."
Om aan de toegenomen vraag te kunnen voldoen is Gimd afgelopen jaar gegroeid van 130 naar 142 medewerkers. "En we zijn nog steeds aan het aantrekken en werven", zegt Van Dongen - van Litsenburg.
Het type organisatie dat zich bij Gimd meldt is zeer divers. "Van bouwbedrijf tot museum en van de media tot het bankwezen, akelige dingen komen overal voor. Helaas."
Wetsvoorstel
Het belang van vertrouwenspersonen mag nu dan breder worden gevoeld, toch heeft slechts de helft van de organisaties er een. De Landelijke Vereniging voor Vertrouwenspersonen heeft daarom meegewerkt aan een initiatiefwet van GroenLinks, die stelt dat elke werknemer terecht moet kunnen bij een vertrouwenspersoon.
"Het wetsvoorstel ligt al sinds 2020 te wachten op behandeling, terwijl de excessen zich blijven opstapelen", zegt Gerda Arends van de LVV. "Ik hoop dat dit kabinet er haast mee maakt, het is echt iets wat aandacht verdient."
